IDFA DocLab
12 november 2020, 12:13 | Jeroen
De veertiende editie van IDFA DocLab (20 – 29 november 2020) presenteert als vanouds meer dan 35 van de beste interactieve en immersieve documentaires. De creatieve uitdagingen van 2020 hebben de grenzen tussen film, nieuwe media en podiumkunsten doen vervagen, in het verlengde daarvan hebben IDFA on Stage en IDFA DocLab samen het speciale programma do {not} touch ontwikkeld.
Projecten in do {not} touch variëren van online ervaringen voor op je telefoon en documentaires in virtual reality (VR) tot interactieve buitenervaringen, digitale performances die al je zintuigen prikkelen, vertoningen in het Planetarium van ARTIS en zelfs het sterven van Sylvia, een digitaal gecreëerde Instagram influencer tijdens IDFA 2020.
Het do {not} touch programma vindt plaats op verschillende digitale platforms, waaronder virtual reality en een experimenteel sociaal platform en is – alle gezondheidsvoorschriften in acht nemend– voor een deel ook fysiek te ervaren in de Tolhuistuin, ARTIS Planetarium, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, een sportschool in Amsterdam en in huiskamers over de hele wereld.
IDFA DocLab toont sinds 2007 interactieve digitale kunst in de fysieke ruimte – uit de cloud, met de voeten terug op aarde. Ondanks de corona-maatregelen, die precies dat fysiek samenzijn en de collectieve kunstervaring in de weg staan, bedachten makers nieuwe manieren om te reageren op de actualiteit van 2020, terwijl ze trouw bleven aan de artistieke bedoelingen en ambities van hun werk.
Tentoonstelling, VR-ervaring en On Stage
In do {not} touch –de {accolades} uit de naam van het programma staan in de internettaal symbool voor een knuffel– presenteert DocLab samen met IDFA on Stage dit jaar de do {not} touch tentoonstelling, immersieve VR-ervaringen en diverse prikkelende online live evenementen. Op vrijdag 20 november openen de digitale deuren voor do {not} touch PLAY, een experimentele sociale tentoonstelling waar je geselecteerde projecten kunt verkennen en andere festivalgangers kunt ontmoeten. De expo is gratis toegankelijk van waar ook ter wereld.
De negen beste VR-films en -ervaringen van dit jaar zijn te ervaren in de Tolhuistuin. Een ticket geeft één uur toegang. Daarin kun je een vooraf samengestelde selectie bekijken of een persoonlijke keuze maken uit het do {not} touch programma. Voor wie een headset heeft kan deze selectie ook thuis ervaren. De projecten nodigen de bezoeker uit om zich open te stellen voor indrukwekkende persoonlijke verhalen als The Book of Distance en Ferenj: A Graphic Memoir in VR en voor verafgelegen bestemmingen – of die nu werkelijk bestaan (een door kunstenaars gekraakt herenhuis in Johannesburg; de favela’s van Rio de Janeiro), of virtueel van aard zijn zoals Corpus Misty een VR documentaire met verhalen van genderqueers en vrouwen die buiten de norm vallen.
Daarnaast biedt do {not} touch zowel fysieke als online live events, waaronder live VR-optredens zoals Eclipse door Ali Eslami en Mathilde Renault, In order of Disappearance, een individuele audiotour in de buitenlucht, online DocLab live events, vertoningen in Artis Planetarium, een radicale poging tot klimaatneutraal theater van de Warme Winkel, kookworkshops en Oxygen Debt, een documentaire spinklas in een sportschool.
Creatieve lockdown
Diverse projecten in de do {not} touch selectie reflecteren expliciet of impliciet op de lockdown. In Later Date fantaseert Lauren McCarthy met vrienden over het maken van een afspraak na covid-19, een ontmoeting die steeds maar weer uitgesteld wordt. David OReilly maakte Corona Voicemails, korte animaties op basis van anonieme voicemailberichten die mensen achterlieten tijdens de eerste coronagolf en die het collectieve wereldwijde trauma blootlegt dat ons dagelijks leven blijft beïnvloeden. In 24h Sunset/Sunrise v2 van Dries Depoorter en Shishani Vranckx wordt surveillance ingezet voor poëtische doeleinden, maar we zitten ook gevangen in het heden, zo kenmerkend voor dit jaar.
Kosmos
Een aantal projecten richt hoopvol onze blik op de kosmos en zoeken gerechtigheid in het heelal. Orbit Diapason is een videowerk van Tabita Rezaire over de gewenste omgang met buitenaards leven en een reflectie op de menselijke drang tot imperialisme. In [The Black Man in the Cosmos] plaats mediakunstenaar Kitoko Diva de militant, hoopvolle visie van Sun Ra op een eigen plek voor de zwarte mens in de kosmos, naast de afwezigheid van zo’n plek in het heden. Impliciet zet het project Echoes of Silence van Tamara Shogaolu vraagtekens bij de heersende, westerse blik op de ruimte. Maar vooral benadrukt het de universele verwondering over dat wat zich ver buiten onze atmosfeer bevindt.
Experiment tussen fysiek en virtueel
De projecten in do {not} touch tonen hoe digitale kunst steeds weer een connectie zoekt met de tastbare wereld en speelt met het grensgebied tussen fysieke en virtuele werkelijkheden. Zo gebruikt Lance Weiler voor Where There’s Smoke de online tools Zoom en Miro, die de afgelopen maanden een vlucht namen, om een ongekend intieme ervaring over twee branden in zijn jeugd neer te zetten. In de raadselachtige tweepersoonservaring Visitors ervaar je in je eigen huiskamer, met gesloten ogen, de kracht van audio en verbeelding. Virtual influencer Sylvia van kunstenaar Ziv Schneider is een digitaal instagram-model. Anders dan haar ‘collega’s’ die door grote merken worden ingezet heeft ze niet de eeuwige jeugd. Integendeel: Sylvia wordt razendsnel ouder, en zal sterven tijdens het documentairefestival IDFA 2020
Twee competities
De beste nieuwe digitale documentaires worden als vanouds verzameld in twee competities: de IDFA DocLab Competition for Digital Storytelling, waarvoor tien projecten werden geselecteerd, en negen werken in de IDFA DocLab Competition for Immersive Non-Fiction. Door de recente nieuwe beperkingen bleek het dit jaar onmogelijk om alle geselecteerde werken gelijkwaardig aan een internationale jury te presenteren. Daarom zal het festival dit jaar de DocLab competities op een alternatieve manier vieren en bekronen.
R&D Programma en Film Fund DocLab Interactive Grant 2020
Binnen het R&D programma doen DocLab en MIT dit jaar onderzoek naar nieuwe presentatie- en vertelvormen in alternatieve vertoningslocaties, online en in de openbare ruimte. Dit onderzoek wordt uitgevoerd i.s.m. onderzoekspartners en onafhankelijke makers werkzaam in nieuwe media, film, beeldende kunst, literatuur en podiumkunsten. Dit soort onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door o.a. de Film Fund DocLab Interactive Grant 2020 (de winnaars zijn 24H Sunset/Sunrise v2, Echoes of Silence en Farewell Tour) en Gieske Strijbis Fonds, een van de nieuwe partners van het DocLab Research & Development programma.
do {not} touch praktische informatie
do {not] touch is online en fysiek te bezoeken van vrijdag 20 tot en met zondag 29 november 2020. Het hele programma van IDFA DocLab, inclusief alle praktische informatie over tijden en tickets is te vinden op de website
IDFA DocLab wordt mogelijk gemaakt door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, CLICKNL, Gieskes-Strijbis Fonds, Nederlands Filmfonds, Vlaams Audiovisueel Fonds, VIVE, VIVEPORT en de Dikke Vrienden+.
De samenwerkingspartners van DocLab zijn MIT Open Documentary Lab, Beeld en Geluid, ARTIS-Planetarium, CreativeXR, Diversion cinema, Het Nieuwe Instituut, POPKRAFT, The Immersive Storytelling Studio (National Theatre) en Tolhuistuin.
IDFA on Stage wordt mogelijk gemaakt door Prins Bernhard Cultuurfonds en Stichting Zabawas.
