Taal Noch Teken
22 september 2011, 15:51 | Jeroen
Elk jaar organiseert Romeo Delta namens de Bond voor Nederlandse Ontwerpers (BNO) een reeks lezingen die op meer of mindere mate het vakgebied van de ontwerper raken. Afgelopen maandag vond de aftrap plaats van een nieuwe reeks in De Unie in Rotterdam. Het gezellige zaaltje van De Unie is tot de nok toe gevuld, een goed begin van een naar wat blijkt inspirerende avond, die als thema ‘Taal Noch Teken’ heeft, ofwel het raakvlak tussen het geschreven woord en het beeld. Of zoals op de uitnodiging van Romeo Delta geschreven staat: “Soms schieten woorden te kort en zegt één beeld meer dan duizend woorden. Maar kan één woord ook meer zeggen dan duizend beelden?“
Sprekers van de avond zijn Remy Jon Ming, hoofdredacteur infographics bij het Financieel Dagblad en tevens winnaar van de Infographics Jaarprijs 2011, grafisch vormgever Caroline Koster en kunstenaar Jan Rothuizen, vooral bekend van zijn ‘zachte atlas’. Speciale gasten van de avond zijn Dennis Luijer van JAM en Erwin Pols van MWAH, die de sprekers tijdens hun respectievelijke presentaties in woord en beeld zullen proberen ‘samen te vatten’.
De eerste spreker van de avond is Remy Jon Ming, die meteen de toon zet met een foto van de Britse fotograaf Tim Hetherington, de winnaar van de World Press Foto. Een beeld zegt meer dan duizend woorden, zo blijkt maar weer eens. Via een reeks interessante voorbeelden laat Jon Ming ons zien hoe zijn fascinatie voor infographics is begonnen en hoe deze fascinatie in de loop der tijd zijn leven en zijn carrière heeft bepaald, met het winnen van de Infographic Jaarprijs 2011 als hoogtepunt.
Helaas blijft het verhaal bij een aantal (uiterst interessante) voorbeelden en missen we de koppeling tussen woord en beeld, toch het opgelegde thema van de avond. Jon Ming laat zijn publiek tenslotte wat ongemakkelijk achter wanneer hij zijn presentatie afsluit met een infographic van zijn persoonlijke leven, die eindigt met de keerzijde van zijn succes, namelijk de scheiding tussen hem en zijn vrouw.
De relatie tussen woord en beeld is bij de tweede spreker van de avond stukken duidelijker. Caroline Koster zegde een aantal maanden geleden haar werk als grafisch ontwerper op, om zich full-time op haar grootste passie te kunnen werpen: het woord in beeld. In haar presentatie laat ze via het werk van onder andere de Belgische (beeldende) dichter Paul van Ostaijen zien hoe haar fascinatie met het beeldende woord tot stand is gekomen en welke invloed dit heeft gehad op haar werk als grafisch kunstenaar.
Ze besluit haar verhaal met een vijftal prachtige voorbeelden uit haar recente project Bericht Verzonden/Message Sent. Of het nu onervarenheid is of de zenuwen zijn, maar Koster heeft in het begin de neiging teveel bij haar kunst te vertellen, waardoor ze zelf de draad kwijt raakt. Dit terwijl haar werk zonder uitleg juist zoveel associaties bij de aanschouwer oproept. Gelukkig beseft zij zich dit tegen het einde van haar verhaal ook en laat ze zo goed als zwijgend haar werk voor zich spreken.
De avond wordt afgesloten door Jan Rothuizen, die duidelijk meer ervaring heeft ten opzichte van zijn voorgangers als het aankomt op spreken voor een publiek, maar wiens presentatie door een aangename chaos van de hak op de tak springt. Rothuizen is tevens de bekendste van de drie sprekers en zijn werk is wereldwijd in musea en galerieën te bewonderen. Aan de hand van zijn geweldige reisverhalen vertelt de kunstenaar met de nodige humor hoe zijn werk tot stand komt. Ook laat hij voorbeelden zien van zijn meer recente werk, dat vooral in zijn thuisstad Amsterdam tot stand is gekomen en binnenkort in gebundelde vorm zal verschijnen als ‘De Zachte Atlas Van Nederland’. Het werk van Rothuizen is ook maandelijks in de Volkskrant te bewonderen.
Opvallend genoeg blijken alle drie de sprekers zich niet geheel op hun gemak te voelen achter het spreekgestoelte. De woorden komen er dikwijls nogal haperend of chaotisch uit, wat niet wegneemt dat de verhalen die verteld worden erg interessant zijn. Wel rijst de vraag of er wellicht een causaal verband zit tussen de fascinatie van de sprekers voor het beeldende aspect van woorden, en het schijnbare ‘onvermogen’ hun ideeën kort en krachtig in woorden uit te drukken. Maar goed, dat is voer voor psychologen.
Al met al was het een inspirerende avond die veel stof tot nadenken gaf. De volgende lezing van Romeo Delta staat gepland voor 21 november en zal als thema ‘Tweedehands’ hebben en zal wederom plaatsvinden in De Unie. Meer informatie is de vinden op de sites van Romeo Delta en van De Unie
